Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, çocuklarda tuvalet eğitimi hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Tuvalet eğitimi, çocukların gelişiminde kritik bir aşamadır ve sürecin sağlıklı ilerlemesi için ebeveynlerin sabırlı, anlayışlı ve destekleyici olmaları gerekmektedir. Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, çocukların fiziksel ve duygusal olarak tuvalet eğitimine hazır olmalarının önemine değinerek, “Her çocuğun gelişimsel ritmi farklıdır. Bu nedenle hazır olma sürecine saygı duymak ve çocuğu tanımak, süreci daha sağlıklı hale getirir," dedi.
Genellikle 18-36 ay aralığının tuvalet eğitimi için uygun bir dönem olduğunu belirten Ülkü, “Bu yaş aralığı kesin bir kural değil, sadece bir genel rehberdir. Bazı çocuklar 18 aylıkken hazır hissederken, bazıları 3 yaşından sonra hazır olabilir,” şeklinde konuştu.
Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını gösteren bazı belirtiler vardır. Bunlar arasında, bezin en az 2 saat boyunca kuru kalması, tuvalet ihtiyacı hissettiğinde yüz ifadesinin değişmesi, tuvaletle ilgili kelimeleri anlayıp kullanabilmesi ve tuvalet akabinde rahatsızlık hissetmesi yer almaktadır. Çocuğun bu süreçte sağlıklı bir hazırlık döneminde olduğunu ifade eden Ülkü, ebeveynlerin çocuklarıyla olumlu bir iletişim kurmasının önemini vurguladı.
Tuvalet edukasyonunda kararsız davranmanın çocuğun kafasını karıştırabileceğine dikkat çeken Ülkü, ebeveynlerin hazır dönemi iyi değerlendirmeleri gerektiğini ifade etti. “Islatma durumunda azarlama ya da başkalarıyla kıyaslama gibi hatalar yapılmamalıdır. Eğitim sürecinde kararsız davranmak çocuğu olumsuz etkiler,” dedi.
Eğitim sürecinin oyunla desteklenmesi öğrenmeyi kolaylaştırır. Uzman Klinik Psikolog Ülkü, çocuklarda tuvalet eğitimini teşvik etmek için yaratıcı yöntemler önerdi. Örneğin, bez kutusu oyunu ile çocuklar eğlenceli bir şekilde tuvalet eğitimine adım atabilirler. Bu oyunda, çocuğun son kullanacağı bezlerin yer aldığı bir kutu hazırlanarak, kutunun içine sürpriz kartlar ve çocuğun seçeceği iç çamaşırları yerleştirilir. Çocuk her tuvalet deneyiminde bir bezi kutudan çıkarır. Kutudaki bezler tükendiğinde, iç çamaşırına geçiş yapmanın zamanı gelmiştir.
Ülkü, tuvalet eğitimine başlamadan önce birkaç gün önceden bazı hazırlıklar yapılması gerektiğinin altını çizdi. Bu hazırlıklar arasında, ihtiyaç malzemelerinin çocukla birlikte seçilmesi, tuvalet kitaplarının okunması ve tuvaletle ilgili oyunlar oynamak yer almaktadır. Bu sürecin çocukların merakını artırdığını ve korkularını azalttığını belirtti.
Uzman Ülkü, tuvalet eğitiminin bir yarış olmadığını vurguladı. “Günlük rutine uygun zamanlarda tuvalete gitmek çocukta alışkanlık oluşturur. Uyanınca, yemeklerden sonra ve yatmadan önce tuvalete gitmek için uygun zamanlardır,” dedi. Ayrıca, çocukların ebeveynlerinin duygularını aynaladıklarını belirterek, tuvalet kazaları karşısında sakin ve yapıcı bir tutum sergilemenin önemine değindi.
Çocukların tuvalet eğitimi sürecinin her birey için farklı yürüdüğünü kaydeden Ülkü, yeni bir kardeşin gelişinin bu süreci geriye götürebileceğini de söyledi. “Yeni bir kardeşin gelmesi çocukta regresyon yaşamasına neden olabilir, bu dönemde çocuk tekrar bez kullanmak isteyebilir,” ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak, tuvalet eğitimi çocukların bireysel hazır oluşlarına göre belirlenmelidir. Erken ya da geç başlatılan bir eğitim, olumsuz davranışlara ve kaygılara yol açabilir. Ebeveynlerin, çocuklarının eğitim sürecinde destekleyici, anlayışlı ve yargılamayan bir tutum sergilemesi kritik bir öneme sahiptir. Tuvalet eğitimi, çocukların gelişiminde doğal ama hassas bir adımdır ve her çocuğun kendi hızında öğrenmeye hakkı vardır. Sevgi, sabır ve anlayış bu süreçte en önemli unsurlardır.
