Türkiye'nin deri ve deri mamulleri ihracatında son üç yılda 530 milyon dolarlık bir düşüş yaşandı. İhracat rakamları 2 milyar 56 milyon dolardan, 1 milyar 526 milyon dolara gerileyerek dikkat çekici bir azalma gösterdi. Öte yandan, deri ve deri mamulleri ithalatı ise 1 milyar 810 milyon dolardan 2 milyar 420 milyon dolara yükseldi.
2022 yılında deri ve deri mamulleri sektöründe 245 milyon dolar dış ticaret fazlası veren Türkiye, 2024 yılı sonunda 895 milyon dolar dış ticaret açığı vermeye başladı. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Zandar, sektörün yedi yıl önceki ihracat rakamlarına gerilediğini vurguladı. 2023 yılında Türkiye genelinde deri ve deri mamulleri ihracatı 1 milyar 858 milyon dolar iken, bu rakam 2024 yılında yüzde 18’lik bir düşüşle 1 milyar 526 milyon dolara düştü. Ayakkabı ihracatındaki kayıp ise yüzde 22 olarak gerçekleşerek 1,1 milyar dolardan 877 milyon dolara indi. İlgili sektörlerdeki kayıplar, ekonomik baskılar ve uluslararası rekabet koşulları ile örtüşüyor.
Zandar, 2021 yılının Eylül ayında Türkiye'de faiz indirim kararının ardından enflasyon oranının 2022 yılında yüzde 65'e yükseldiğini, döviz kurlarındaki artışın ise yüzde 41,7'de kaldığını belirtti. 2023 yılında enflasyon oranı yüzde 64,7, dolar kuru artışı ise yüzde 57 oldu. 2024 yılı itibarıyla enflasyon yüzde 45, dolar kuru ise yüzde 20 artmış durumda. Zandar, yurt dışında rekabet güçlerinin azaldığını ve mevcut durumda rakiplerine göre yüzde 50 daha pahalı olduğunun altını çizdi. 1 Ocak 2022’den itibaren döviz kurları, enflasyon kadar artmış olsaydı doların 52,3 TL olması gerektiğini ifade etti.
Ege Bölgesi’ndeki düşüş sınırlı kaldı
Ege Bölgesi'nde 2024 yılındaki düşüşün yüzde 9 ile daha sınırlı kaldığını aktaran Zandar, 2023 yılında Ege Bölgesi ihracatının 182 milyon dolar iken, 2024 yılında bu rakamın 165 milyon dolara indiğini bildirdi. Ayakkabı ihracatında yüzde 15’lik bir kaybın yaşandığını ve rakamın 112 milyon dolardan 95 milyon dolara gerilediğini belirtti. Buna karşın, Ege Bölgesi'nde mamul deri ve kürkler ihracatında yüzde 15, saraciye ürünleri ihracatında ise yüzde 4 artış kaydedildi.
Alınan tedbirler olumlu buluyoruz
Zandar, ayakkabı ithalatına getirilen yüzde 10 ilave gümrük vergisini destekleyerek bu artışın üreticilere bir fırsat sunduğunu dile getirdi. Hükümetin emek yoğun sektörlere yönelik istihdam odaklı teşviklerini de olumlu bir adım olarak değerlendiren Zandar, 2025 planları açısından kritik bir öneme sahip olduğunu belirtti. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Arıoğul, deri konfeksiyon ürünlerinde ortalama ihraç fiyatının 70 doları aştığını ifade etti.
Saraycı sektörü yükselişte
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Halil Gündoğdu, saraciye sektörünün 2024 yılı sonunda 239,5 milyon dolarlık ihracat hacmiyle ayakkabılardan sonra ikinci en büyük grup haline geldiğini bildirdi. Gündoğdu, Türkiye’nin toplam ihracattan yalnızca yüzde 0,27 pay aldığını ve desteklenmesi durumunda bu oranın yüzde 1'e ulaşabileceğinin altını çizdi.
İzmir deri organize sanayi bölgesi istiyor
Deri sektörünün İzmir’de gelişen sanayi ve ihracat potansiyelini korumak için organize sanayi bölgesi talep ettiklerini belirten Gündoğdu, bu adımın istihdam artışı ve sektörün sürdürülebilirlik altyapısını geliştireceğini ifade etti. İzmir’in sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik olarak, deri ve deri mamulleri sektörünün bir araya getirileceği yeni bir organize sanayi bölgesi kurulması gerektiğini vurguladı.
Türk deri sektörü Garda’ya katıldı
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği, 11-14 Ocak 2025 tarihlerinde İtalya’da düzenlenecek Expo Riva Schuh & Garda Bags Fuarı’na Türkiye milli katılım organizasyonu gerçekleştirdi. 32 firma ile katılım sağlanırken, toplamda Türkiye 92 firmayla bu fuara en yoğun katılım gösteren ülkelerden biri oldu. Zandar, bu fuar sonrası yapılan anketlerde, görülen verimli ikili görüşmeleri vurguladı.
