Gebelikte Görülen Kansızlığın 10 Belirtisi
Hamilelik, kadın vücudunda önemli değişikliklere yol açar. Bu dönemde kan miktarı yaklaşık %20-30 oranında artar, bu da hemoglobin üretimi için gerekli demir ve vitamin ihtiyacını artırır. Özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde birçok kadın, bu ekstra demir ihtiyacını karşılayacak kadar demire sahip olmamakta; bu durum kansızlığa yol açabilir ve önemli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kansızlık, erken doğum ve doğum sonrası kanama riskini artırarak, anne yaşamını kaybetme olasılığını %60 oranında yükseltebilir. Demir, folik asit ve B12 vitamini desteğiyle tedavi edilebilen bu durum, hamilelik sırasında anne ve bebek sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturur. Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünden Op. Dr. Timur Uğurlu, kansızlığın tehlikeleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kansızlık ve Hipertansiyon Riski
Kansızlık (anemi), kan hemoglobin seviyesinin 11 mg/dl'nin altına düşmesiyle tanımlanır ve gebelikte sıkça karşılaşılan bir durumdur. Anne adayında halsizlik, çabuk yorulma, mide-bağırsak problemleri gibi belirtiler görülebilir. Bununla birlikte erken doğum ve doğum sonu kanama riskiyle de ilişkilidir. Kansız olan annelerden doğan bebeklerde, gelişim geriliği ve davranış bozuklukları gözlemlenebilir. Erken yaşta görülen hipertansiyonun da, annenin gebelik sırasında karşılaştığı anemik durumlarla ilişkili olduğu gösterilmiştir.
Anemide Görülen Belirtiler
- Yorgunluk
- Sersemlik
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi veya geçici bayılmalar
- Hızlı kalp atışı
- Baş ağrısı
- Soluk ve kuru cilt
- Cildin kolayca morarması
- Dil ağrısı
- Huzursuz bacak sendromu
Anne Adaylarının Dikkat Etmesi Gerekenler
Gelişmekte olan ülkelerde gebelikte kansızlık görülme sıklığı %500’lerin üzerinde olabilir ve anne ölümlerinin %40-60’ından sorumludur. Kansızlık genellikle demir ve folik asit eksikliğinden kaynaklanır. Ayrıca, B12 vitamini eksikliği de anemiye yol açabilir.
Kansızlık Riskini Artıran Durumlar
- Önceki hamileliklerde yakın aralıklarla doğum yapıyorsanız
- Birden fazla bebeğe hamileyseniz
- Sık sık sabah bulantısı yaşıyorsanız
- Yeterince demir açısından zengin yiyecek tüketmiyorsanız
- Hamilelik öncesi yoğun adet kanamanız varsa
- Hamileliğinizden önce anemi geçmişiniz varsa
Gebelikte Ekstra Demir Kullanımı Önemli
Gebelik döneminde kan hacmindeki artış, fetüs ve plasentanın ihtiyaçları nedeniyle anne adayının günlük 4 mg demir gereksinimini ortaya çıkarır. Bu ihtiyaç, hamilelik öncesi dönemin 2 katına çıkar. Gıdalardaki demirin %10 oranında emilebildiği göz önüne alındığında, gebelikte ekstra demir alımı zorunludur. Hamileliğin erken dönemlerinde yapılan testlerde hemoglobin ve ferritin düzeyleri ölçülmeli ve demir eksikliği tespit edilmelidir. Hayvansal et tüketimi ve C vitamini içeren gıdaların alınması ihmal edilmemelidir. Kansızlık yoksa önerilen demir dozu günlük 60 mg iken; anemik gebelerde bu doz 100 mg ve üzeri olabilir.
Folik Asitten Zengin Beslenin
Gebeliğin erken dönemlerinde folik asit eksikliği, bebekte yarık dudak-damak ve spina bifida gibi önemli anormalliklere neden olabilir. Folik asit eksikliğinin erken doğuma da yol açabileceği bilinmektedir. Brokoli, brüksel lahanası ve ıspanak gibi sebzelerde bol bulunan folik asit, pişirme sırasında etkinliğini kaybeder. Bu nedenle, gebelik öncesi günlük 400 mikrogram folik asit alınması önerilmektedir. Belirgin folik asit eksikliği tespit edilirse tedavi dozu günlük 5 mg'dır.
Gebelikte B12 Alımına Dikkat Edin
Gebelikte fetusun artan ihtiyacı nedeniyle annede B12 eksikliği görülebilmektedir. Vejetaryenler, sigara içenler ve önceki doğum kontrol hapı kullanan kadınlar B12 eksikliği riski altında bulunmaktadır. B12 eksikliğinin sinir sistemi üzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Bu eksiklik, el ve ayaklarda karıncalanma, halsizlik ve konsantrasyon güçlükleri ile kendini gösterebilir. Bebeklerde doğum sonrası 6. ayda gelişme geriliği ve anemi ile karakterize bir sendrom gözlemlenebilir. B12 vitamini, hayvansal gıdalarda yüksek oranda bulunur ve gerekirse ağızdan veya kas içi yollarla B12 takviyeleri kullanılmalıdır.
