Dijitalleşen dünya ile hayatın merkezine yerleşen sosyal medya, yanlış bilgilerin yayılımını kolaylaştırıyor. Bu durum, kanser gibi hayati önem taşıyan konularda kitleleri büyük yanılgılara sürükleyebiliyor ve vakaların artmasıyla daha tehlikeli bir hale geliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, tıbbi eğitimi olmayan kişilerin bilimsellikten uzak ifadelerine inanılmaması gerektiğini belirtiyor. Prof. Dr. Yıldırım, “Kişisel düşünce ve inançlar topluma bilimsel bir gerçekmiş gibi yansıtılmamalı. Karşı karşıya kalındığında ise kulaktan dolma bu bilgilere itibar etmemek son derece önemli.” dedi.
Halk arasında önemli bir yere sahip olan “Olumlu düşünce kanseri tek başına yenebilir” inancına dikkat çeken Prof. Dr. Yıldırım, “Morali yüksek tutmak tek başına kanseri ortadan kaldıramaz; ancak tedavi sürecine katkı sağlayabilir. Olumlu düşünceler, kişinin stres seviyesini düşürerek bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Bu konuda yapılan çalışmalar, psikolojik destek almanın yardımcı gücünü ortaya koyuyor. Bu tip uzun süreli ve yıpratıcı rahatsızlıkların tedavi sürecinde bütüncül bir yaklaşım çok önemli. Hastaya doktorlar tarafından uygun görülen bilimsel tedavi planı; iyi beslenme, düzenli egzersiz ve psikolojik yardımla desteklenmeli; ancak bunların tek başına yeterli olmayacağı bilinmelidir.” şeklinde ifade etti.
Kanserin bulaşıcı özelliği yok
Kanserin bulaşıcı bir hastalık olmadığını, fakat bazı viral enfeksiyonların kansere yol açabileceğini vurgulayan Yıldırım, “HPV ve Hepatit B, C gibi bazı viral enfeksiyonlar kansere neden olabilir. Örneğin, HPV serviks kanserine yol açabilir, ama HPV enfeksiyonu olan biriyle temas etmek doğrudan kansere yol açmaz. Bu gibi yanlış bilgiler toplumda bilinçsizce yayıldığında kanser hastaları dışlanıyor, damgalanıyor. Hatta hasta yakınları bile onlardan gereksiz yere uzak durabiliyor. Bu viral enfeksiyonlardan korunmak için kanser hastasından uzak durmak yerine HPV veya Hepatit B aşılarına önem vermek daha doğru bir çözüm.” dedi.
Düzenli taramalar ihmal edilmemeli
Kanserin bazı türlerinin uzun süre belirti vermeden ilerleyebileceğini belirten Yıldırım, “Bazen de yok sandığımız belirtileri çoğunlukla biz göz ardı etmiş oluruz. Bu hataya düşmemek için vücudumuzu iyi dinlemek kıymetli. Erken belirtiler; meme kanserinde kitle, cilt değişiklikleri; kolon kanserinde dışkıda kan, bağırsak alışkanlıklarının bozulması; akciğer kanserinde ise kronik öksürük, kanlı balgam; rahim ağzı kanserinde anormal vajinal kanamalar şeklinde özetlenebilir. Mamografi, kolonoskopi ve smear testi gibi düzenli taramalar erken tanı için hayati öneme sahip.” şeklinde konuştu.
Sigara; akciğer, mesane ve pankreas kanserlerini daha fazla tetikliyor
Kanser vakalarının sadece yüzde 5 ila 10'unun doğuştan gelen genetik mutasyonlarla ilişkili olduğunu dile getiren Yıldırım, “Genetik yatkınlık önemli olsa da, iyi beslenme, işlenmiş gıdalardan uzak durma, düzenli egzersiz yapma ve sigara ile alkol kullanmama gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek kansere yakalanma riskini önemli ölçüde azaltabilir. Kötü alışkanlıklardan sigara; akciğer, mesane ve pankreas kanseri riskini artırırken, obezite ve sağlıksız beslenme meme, bağırsak ve karaciğer kanserine davetiye çıkarır. Alkol; baş-boyun, karaciğer ve meme kanserini tetiklerken, radyasyon ve kimyasallar; meslek hastalıkları ve cilt kanseri oluşumunu hızlandırır.” şeklinde belirtti.
Dezenformasyon yüzünden toplum sağlığı tehlikede
İnternet ortamında uzman olmayan kişilerin bilimsel gerçekliklerden uzak bir şekilde kişisel düşüncelerini tıbben kanıtlı bir bilgi gibi yaymasının, toplum sağlığını tehdit eden ciddi bir sorun olduğunu söyleyen Yıldırım, “Doğru bilgiye ulaşmak ve kendimizi yanlış yönlendirmelerden uzak tutmak için; Türk Tıbbı Onkoloji Derneği, Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Kanser Derneği (ASCO) ve Avrupa Onkoloji Derneği (ESMO) gibi güvenilir sağlık otoritelerini takip etmeli, bilimsel yayınları incelemeli, uzman doktorlardan bilgi almalı ve sosyal medyada kaynağı belirsiz iddialara şüpheyle yaklaşmalıyız.” uyarısında bulundu.
